PERTUBUHAN Kesihatan Sedunia (WHO) dan Persekutuan Diabetes Antarabangsa (IDF) mengisytiharkan 14 November sebagai Hari Diabetes Sedunia. Sejak dilancarkan pada 1991 ia menjadi kempen kesedaran utama untuk komuniti diabetes global.

Pada 2023, kempen WHO akan memberikan tumpuan kepada kepentingan untuk mengetahui risiko diabetes jenis 2. Kempen itu juga akan mengetengahkan kesan komplikasi berkaitan diabetes selain memberi tumpuan kepada kepentingan mendapat akses kepada maklumat dan penjagaan yang betul dalam rawatan dan pengurusan diabetes.

Meskipun banyak kempen mencegah diabetes, kelazimannya, terutamanya Jenis 2 telah meningkat kepada kadar wabak di Malaysia. Setiap tahun kerajaan perlu membelanjakan RM4.9 bilion untuk melaksanakan usaha menangani masalah berkaitan diabetes di negara ini.

Menurut Tinjauan Kesihatan dan Morbiditi Kebangsaan 2019 mendapati kelaziman diabetes dalam kalangan orang dewasa berumur 18 tahun ke atas telah meningkat daripada 11.2 peratus pada 2011 kepada 13.4 peratus pada 2015, dan kemudiannya meningkat kepada 18.3 peratus pada 2019.

Pada jumlah penduduk sekarang seramai 33 juta dan pada kadar kelaziman 18.3 peratus adalah dianggarkan terdapat lebih 6 juta pesakit diabetes di Malaysia. Diabetes di Malaysia dijangka terus meningkat pada kadar yang meningkat disebabkan oleh diet dan gaya hidup biasa Malaysia iaitu diet yang kaya dengan lemak tepu dan karbohidrat halus yang mempunyai kesan buruk terhadap metabolisme.

Malah, penyakit itu begitu berleluasa sehingga satu daripada setiap lima rakyat Malaysia  didiagnos menghidapnya, dan kanak-kanak seawal usia lima dan enam tahun disahkan menghidap Diabetes Jenis II.

Memandangkan obesiti merupakan faktor penyumbang utama kepada diabetes, keperluan untuk memerangi obesiti adalah penting untuk mengurangkan peningkatan diabetes yang membimbangkan dalam kalangan rakyat Malaysia. Menurut WHO rakyat Malaysia menduduki tempat keenam dalam kalangan negara Asia yang mempunyai kadar obesiti dewasa yang tinggi.

Diabetes bukan sahaja memberi kesan negatif kepada kualiti hidup dan kos penjagaan kesihatan tetapi juga meningkatkan beban ekonomi individu, keluarga dan masyarakat, sekali gus menjejaskan produktiviti negara.

Menurut laporan yang dikeluarkan oleh Kementerian Kesihatan (KKM) dan Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) pada Ogos 2022, menunjukkan diabetes menggunakan perbelanjaan penjagaan kesihatan tahunan tertinggi antara tiga penyakit kronik iaitu 45.4 peratus, berbanding penyakit kardiovaskular (CVD) pada 40.7 peratus dan kanser pada 13.9 peratus. Dalam erti kata lain, bagi setiap ringgit yang dibelanjakan untuk tiga NCD, 45 sen untuk diabetes, 41 sen untuk CVD, dan 14 sen untuk kanser.

Diabetes bukan sahaja menjejaskan sumber negara, tetapi juga anggota badan (amputasi), penglihatan (buta), buah pinggang (kegagalan), jantung (kegagalan) dan saraf (kerosakan) penghidapnya.

Memandangkan 14 November adalah Hari Diabetes Sedunia, CAP menggesa pengguna untuk mengamalkan gaya hidup sihat yang akan membantu mencegah diabetes jenis 2 dan komplikasinya.

Oleh yang demikian, pengguna perlu:

• Mencapai dan mengekalkan berat badan yang sihat (BMI 18-23kg/m2);
• Aktif secara fizikal dengan sekurang-kurangnya 30 minit aktiviti berintensiti sederhana pada kebanyakan hari. Lebih banyak aktiviti diperlukan untuk mengawal berat badan;
• Amalkan pemakanan sihat, elakkan pengambilan gula dan lemak tepu.
• Elakkan penggunaan tembakau dan merokok kerana ia meningkatkan risiko diabetes dan penyakit kardiovaskular.
• Kurangkan pengambilan gula dengan mengurangkan pengambilan makanan dan minuman yang diproses, terutamanya minuman ringan yang juga dipanggil “gula-gula cecair” di Barat.

Dengan kadar penghidap diabetes yang membimbangkan dalam kalangan rakyat Malaysia, pihak berkuasa perlu serius dalam menguruskan diabetes di negara ini jika tidak, negara terpaksa menanggung beban kewangan yang berat, kehilangan produktiviti dan beban kesihatan yang serius akibat daripada hilang upaya dan kehilangan tahun kehidupan yang sihat.

Memandangkan bilangan pesakit diabetes yang semakin meningkat di negara ini, CAP menggesa pihak berkuasa untuk:

• Mengenakan skala cukai yang lebih tinggi ke atas restoran yang menyajikan makanan segera.
• Haramkan penggunaan Sirap Jagung Tinggi Fruktosa (HFCS), pengganti gula bertapis yang murah dan tidak sihat, dalam produk makanan.
• Memastikan pengilang untuk mengelakkan atau mengurangkan gula dalam produk mereka.
• Pinda undang-undang pelabelan untuk memastikan pengilang menukar label mereka untuk menunjukkan dengan jelas jumlah gula dalam makanan mereka dengan menunjukkan bilangan sudu teh gula dalam makanan mereka.
• Hentikan iklan makanan dan minuman bergula tinggi dan makanan ringan lain di televisyen.
• Mengharamkan penjualan makanan ringan di kantin sekolah dan menjaja makanan dalam kawasan sempadan tetap di sekitar sekolah supaya murid sekolah tidak terdorong untuk membeli makanan yang tidak sihat.
• Mulakan penyingkiran mesin layan diri yang mengeluarkan makanan ringan dan minuman manis dari kawasan seperti hospital, lapangan terbang dan sekolah. Sebaliknya sediakan air minuman dalam mesin air di tempat-tempat ini.
• Melancarkan kempen besar-besaran di media massa untuk mendidik orang ramai mengenai bahaya diabetes.
• Melancarkan kempen besar-besaran untuk menggalakkan pengguna melibatkan diri dalam aktiviti fizikal bagi mengelakkan obesiti.
• Berhenti mengeluarkan lesen 24 jam kepada kedai makan. – 14 November, 2023.

* Mohideen Abdul Kader, Presiden Persatuan Pengguna Pulau Pinang (CAP).

* Ini adalah pandangan peribadi penulis dan tidak semestinya mencerminkan pandangan rasmi The Malaysian Insight.